Światowa Organizacja Zdrowia informuje, że ponad połowa z 50 najbardziej zanieczyszczonych miast w Unii Europejskiej znajduje się w Polsce - to Żywiec, Rybnik, Kraków, Skawina i trzydzieści innych. Główną przyczyną polskiego smogu, czyli dużych zanieczyszczeń powietrza, jest tzw. niska emisja. Dosłownie - problem w dużej mierze wynika z tego, że źródła zanieczyszczeń znajdują się nisko - poniżej 40 metrów od gruntu, w rejonach o gęstej zabudowie, co utrudnia naturalne rozwiewanie się szkodliwych substancji.

#2.

Polskie normy regulujące dopuszczalny poziom zanieczyszczeń powietrza są wyjątkowo łagodne (kilkakrotnie łagodniejsze niż zachodnie), a rządzący z zaskakującą lekkością traktują problem, działania podejmując jedynie w ostateczności (czytaj: gdy media zbyt mocno podchwycą temat i trzeba przypodobać się ludziom). Jest szereg mierników, które określają poziom zanieczyszczeń składających się na smog, a dopuszczalne poziomy określa się w mikrogramach poszczególnych substancji w metrze sześciennym powietrza.

#3.

Są dwa główne rodzaje smogu - smog typu londyńskiego i smog typu Los Angeles. Ten pierwszy to zwykle koktajl złożony z tlenku siarki, tlenków azotu i węgla, sadzy oraz pyłów. Występuje przeważnie w zimie - w miesiącach intensywnego sztucznego ogrzewania i inwersji temperatur. Z kolei smog typu Los Angeles charakterystyczny jest dla miesięcy letnich i stref subtropikalnych. Składa się w dużej mierze z tlenków węgla, azotu oraz węglowodorów.

#4.

Coraz częściej mówi się o jeszcze jednym rodzaju smogu. Tak zwany elektrosmog, czy też smog elektromagnetyczny, określa występowanie w środowisku promieniowania elektromagnetycznego wywoływanego przez różne urządzenia elektryczne. Elektrosmog (towarzyszący telefonom komórkowym, komputerom i wielu innym urządzeniom) to nasz nowy przyjaciel, od którego na co dzień nie sposób się odciąć. I choć natężenie elektrosmogu zazwyczaj mieści się w normach, to coraz częściej mówi się o szkodliwym wpływie promieniowa urządzeń na ludzkie zdrowie.

#5.

O tym, że problemu smogu absolutnie nie wolno lekceważyć, świadczy historia - zwłaszcza wielki smog londyński, który utrzymywał się w angielskiej stolicy od 5 do 9 grudnia 1952 roku. Gęsta mgła, do której londyńczycy są przyzwyczajeni, z początku nie wydawała się groźna. Dopiero potem smog zebrał straszliwe żniwo. W wyniku zatruć gazami w ciągu tych zaledwie kilku dni na choroby dróg oddechowych zmarły ponad 4 tysiące osób.

#6.

Smog występujący w Europie, choć też oczywiście zabójczo szkodliwy, nijak się ma do chińskiego. Państwo Środka spala niemal połowę światowego węgla, wykorzystując go do produkcji prądu i ogrzewania. Do powstania i gęstnienia chińskiego smogu przyczynił się też gwałtowny rozwój przemysłu połączony z niemal całkowitym brakiem norm ekologicznych. To dlatego w Chinach notuje się nie tylko zanieczyszczenia na poziomie 40 razy przekraczającym dopuszczane przez WHO granice, ale także ich skład jest wyjątkowo paskudny, z metalami ciężkimi i cząsteczkami tak drobnymi, że na stałe osadzającymi się w płucach na początku tragicznej listy.

#7.

Jak uniknąć konsekwencji smogu? Ponieważ zjawisko występowania smogu można sprowadzić do „kiszenia się we własnych zanieczyszczeniach w obiegu zamkniętym”, całkowite uniknięcie konsekwencji nie jest możliwe. Niemniej jednak należy bezwzględnie unikać wychodzenia na powietrze w czasie kiedy zanieczyszczeń jest najwięcej. Warto rozważyć korzystanie z maski filtrującej powietrze i rezygnację z nadmiernej aktywności - maska, owszem, filtruje powietrze, ale także ogranicza jego dostęp.

Źródła: 1, 2, 3