Manila trafiła na listę czterdziestu dwóch najbogatszych aglomeracji na świecie. Opierając się jedynie na takich statystykach można odnieść wrażenie, że życie w miejscu takim jak to musi być całkiem przyjemne. Obraz ten dość szybo wyblaknie, po wizycie na Północnym Cmentarzu Manili, znanym też jako Miasto Czaszek.


Cmentarz ten to najstarsza i jedna z największych nekropolii w tym rejonie. Na pięćdziesięciu czterech hektarach cmentarzyska pochowanych jest przeszło milion zmarłych. Codziennie odbywa się tu średnio osiemdziesiąt pogrzebów. Nie jest to jednak jedynie miejsce wiecznego spoczynku dla nieboszczyków. Miasto Czaszek jest bowiem zasiedlone przez przeszło dziesięć tysięcy całkiem normalnych i całkiem żywych obywateli...


Różne są losy ludzi zamieszkujących to miejsce. Bardzo często rezydują tu całe rodziny, dla których życie na cmentarzu to ostatnia deska ratunku przed utratą dachu nad głową. Plus tego miejsca to brak konieczności płacenia za czynsz i wodę... Wielu Filipińczyków, którzy zdecydowali się tu żyć pochodzi bowiem z ubogich prowincji i nie stać ich na wynajem mieszkania.




Mimo że mieszkanie na cmentarzu wydaje się najgorszą z możliwości, to ludzie którzy osiedlili się w Mieście Czaszek starają się żyć całkiem normalnie. Ludzie z filipińskiej nekropolii myją się tu, śpią, jedzą, pracują i płodzą dzieci. Wprawdzie warunki są dość trudne, ale rezydenci krypt starają się upodobnić je jak najbardziej do typowych mieszkań. Niektóre krypty mają nawet podciągnięty prąd.


Osiedleni tu ludzie muszą też pracować. Najmłodsze dzieciaki zbierają przedmioty zgubione lub porzucone przez odwiedzających to miejsce. Inne za symboliczną opłatę noszą trumny – według jednego z tutejszych przesądów zawód taki chroni najmłodszych przed złymi duchami.



Na brak zajęcia nie narzekają też kamieniarze zajmujący się tworzeniem napisów na tablicach nagrobnych oraz mężczyźni trudniący się naprawą uszkodzonych elementów mauzoleów, należących do rodzin bogatszych obywateli. Niektórzy otwierają też własne małe przedsiębiorstwa, np. cmentarny bar szybkiej obsługi dla najbiedniejszych czy salon piękności.



Dlaczego to miejsce nazywane jest Miastem Czaszek? Północny Cmentarz Manili, pomimo swoich rozmiarów, ma jednak limity pojemnościowe. Najbiedniejsze rodziny zmarłych często nie stać na utrzymanie kwater. Zgodnie z procedurami, po ok. pięciu latach od pochówku, groby takie są otwierane, a zwłoki wyjmowane. W ten sposób tworzy się miejsce dla kolejnych nieboszczyków. Oczywiście „brudną robotę” musi ktoś wykonać. Jest to, ma się rozumieć, kolejny rodzaj zawodu wykonywanego przez ludzi, dla których domem są groby.
Ogromna ilość ekshumacji doprowadziła do tego, że kości zmarłych walają się dosłownie wszędzie, a czaszki wtapiają się w cmentarny krajobraz.




Niestety, podobnie jak większość ubogich dzielnic w każdym wielkim mieście, tak i tu dużym problemem dla społeczności zamieszkującej nekropolię są narkomani i wandale. Często można spotkać też złodziei łasych na kosztowności, z którymi pochowani zostali co bogatsi nieboszczycy. Z tego powodu Miasto Czaszek jest niekiedy odwiedzane przez policję, która stara się zapanować nad zasiedlaniem cmentarza. Wielu z żyjących tu obywateli deklaruje, że od zmarłych bardziej przeraża ich kontakt z niektórymi żywymi...